Monumentaal verantwoorde gevelruiten met historische uitstraling

Vacuümglas Fineo heeft ingecheckt in "The Noblemen" in Amsterdam

Het flinterdunne Fineo vacuüm isolatieglas was een belangrijk onderdeel van het renovatieconcept bij de renovatie van het luxe boetiekhotel uit de 17e eeuw, en niet alleen vanuit het oogpunt van monumentenzorg. Voor Zandbergen komt het comfort van zijn gasten op de eerste plaats. Met een thematische hommage aan de Nederlandse gouden eeuw maakt hij het verblijf in The Noblemen tot een unieke ervaring. 

Amsterdamse geschiedenis gecombineerd met luxe en comfort

Amsterdam heeft ongeveer 9.800 rijks- en stadsmonumenten. Het stadscentrum met zijn wereldberoemde grachtengordel en typische gevels staat sinds 1999 zelfs in zijn geheel op de monumentenlijst en sinds 2010 op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Het bakstenen huis aan de Leidsegracht 14 met zijn halsgevel en middenrisaliet maakt ook deel uit van een huizenrij in de Nederlandse classicistische stijl. Achter de tamelijk sobere gevel van "The Noblemen", geopend in 2021 door Niels Zandbergen, gaat op het eerste gezicht een van de meest sensationele luxe boetiekhotels van de stad schuil. 

De 17e eeuw staat in Nederland bekend als de Gouden Eeuw. Ons land was opgeklommen tot een wereldmacht, en rond 1670 voeren er zo'n 15.000 schepen namens de jonge republiek. In het kielzog van deze economische bloei floreerden architectuur, wetenschap en kunst, terwijl de religieuze tolerantie mensen van over de hele wereld aantrok. De eerste eigenaar van het in 1663 gebouwde huis met puntgevel was de marmerhandelaar Isaac Foucquier uit Marseille, die rijk was geworden door de internationale handel. Delen van de originele marmeren vloeren zijn bewaard gebleven.

De naam en het ontwerpconcept van "The Noblemen" zijn gebaseerd op beroemde Amsterdamse persoonlijkheden die in de buurt van de Leidsegracht hebben gewoond of gewerkt. Elk van de 13 kamers is gewijd aan een van hen en is ontworpen onder de creatieve leiding van ontwerper Stef van der Bijl met geselecteerd antiek en bijna museale verwijzingen naar de betreffende "nobele man". In de Rembrandt van Rjin-kamer word je niet alleen ondergedompeld in de geschiedenis van de beroemde schilder, maar ook in stijlvolle luxe - inclusief een vrijstaand koperen badkuip. In een hoek is een klein schildersatelier ingericht en een vitrine getuigt van zijn verzamelwoede, die hem uiteindelijk te gronde zou richten. 

Net als nu waren bouwpercelen aan de grachten begeerd en duur, dus ging men belasting heffen op basis van de breedte van de gebouwen. Dit leidde tot de bouw van smalle, hoge en lange panden. Aan de achterzijde bevond zich meestal een trap, een bijgebouw en een tuintje. 

Hoge isolatiewaarde is de basis voor aangename, zomerse koelte

Om in het bestaande hotel het hoge comfortniveau te creëren dat hij voor ogen had, moesten Zandbergen en zijn team veel veranderingen doorvoeren. "We wilden geen airconditioning, maar een natuurlijke en ontspannen sfeer in de kamers creëren," legt hij uit. "Omdat we geen ventilatoren wilde gebruiken, kozen we voor vloerkoeling."

Deze natuurlijke vorm van koeling vereist echter goede warmteisolatie, omdat het anders niet efficiënt kan werken en veel energie kost, vooral op warme dagen. "Een belangrijk onderdeel voor ons in deze context was het flinterdunne Fineo isolatieglas. Met een dikte van slechts 6,5 millimeter heeft het dezelfde isolatiewaarde van 0,7 als driedubbel glas met een dikte van 32 millimeter. Naast de goede thermische eigenschappen heeft het ook een uitstekende geluidsisolatie tot 45 dBA", zegt Edwin van Westen, vestigingsmanager van aannemersbedrijf ToekomstGroep.

Nauwkeurig maatwerk voor kozijnen onder monumentenzorg

Of het nu in Nederland, België, Duitsland of Frankrijk is, overal in Europa gelden dezelfde uitdagingen voor raamrestauratie als gevolg van de monumentenstatus. De monumentenautoriteiten zijn in de eerste plaats geïnteresseerd in het behoud van de oorspronkelijke bouwstructuur. Als het niet mogelijk is om de bestaande beglazing te behouden, moet de oorspronkelijke optiek van de gevels op zijn minst worden gereconstrueerd.

Maar zelfs de strengste monumentenzorgers zijn zich ervan bewust dat verstandig en zuinig gebruik van gebouwen hand in hand moet gaan met energiezuinig renoveren. In de praktijk is het compromis voor bestaande ramen meestal: reparatie en energiezuinig opknappen in plaats van reconstructie. Als de beglazing niet van bijzonder historisch belang is, handgeblazen cilinderglas of vroeg getrokken glas, wordt daarom in de meeste gevallen nieuwe isolerende beglazing gebruikt. Het moet echter met behoud van de raamconstructie in de bestaande kozijnen worden geplaatst, wanneer deze worden beschermd. 

Voor de grachtenpanden in Amsterdam heeft getrokken glas de voorkeur boven floatglas, tenzij er oorspronkelijk floatglas is gebruikt. Op de straatgevel van The Noblemen werd Fineo vacuümisolatieglas gecombineerd met restauratieglas en het typische golvende oppervlak is te zien als je er langs loopt. 

"De vele scheve ramen in het gebouw waren ook een echte uitdaging", vertelt Edwin van Westen. "De beglazing moest heel precies worden opgemeten en werd vervolgens in de fabriek op maat gemaakt. Het resultaat was indrukwekkend. Dankzij de geringe dikte konden we het Fineo glas direct in de sponning plaatsen zonder het te hoeven frezen. Dat scheelde vele uren werk."

"Met Fineo heeft The Noblemen een duurzame keuze gemaakt voor vele tientallen jaren", bevestigt Stefan Lips, Fineo Verkoopdirecteur Europa. Omdat het vacuüm permanent is afgedicht tussen twee ruiten, behoudt het zijn thermische isolatieprestaties gedurende de volledige levensduur van minstens 60 jaar. We produceren Fineo uitsluitend in België en zijn de enige leverancier die een ETA-certificaat en een garantie van 20 jaar biedt."